حلقه های زحل گسترده‌ترین سیستم حلقه سیاره‌ای در بین سیارات

سیاره زحل پس از مشتری ، دومین سیارهٔ بزرگ منظومه شمسی و ششمین سیارهٔ نزدیک به خورشید است که حلقه های دور آن مورد توجه منجمین است.

حلقه‌های زحل گسترده‌ترین سیستم حلقه سیاره‌ای در بین سیاره‌های منظومه خورشیدی است. این حلقه‌ها از ذرات بسیار کوچکی در اندازه‌های چند میکرومتر تا چندین متر تشکیل شده‌است که به صورت توده‌ای از غبار به دور مدار زحل در گردش می‌باشد.

حلقه‌های زحل از یخ خالص با خلوص ۹۹٫۹٪ و احتمالاً، به همراه تکه‌های خُردشدهٔ تولین و سیلیکات تشکیل‌شده‌است. اندازهٔ این حلقه‌ها از میکرو متر تا متر متغیر است. که به دور زحل می‌چرخند. هنوز دربارهٔ سازوکار شکل‌گیری این حلقه‌ها اتفاق‌نظری وجود ندارد. هر چند، مدل‌های نظری نشان می‌دهند که حلقه‌ها احتمالاً در اوایل تاریخ شکل‌گیری منظومه شمسی تشکیل شده باشند.

 حلقه‌های اصلی متراکم، از ۷٬۰۰۰ کیلومتر (۴٬۳۰۰ مایل) تا ۸۰٬۰۰۰ کیلومتر (۵۰٬۰۰۰ مایل) با فاصله از مدار استوایی زحل که شعاع آن ۶۰٬۳۰۰ کیلومتر (۳۷٬۵۰۰ مایل) است امتداد دارند. ضخامت محلی تخمینی برای آنها از ۱۰ متر تا ۱ کیلومتر می‌باشد. خُرده‌ذرات تشکل‌دهندهٔ حلقه‌های اصلی دارای اندازهٔ ۱ سانتی‌متر تا ۱۰ متر می‌باشند.

 

مجموعه کامل حلقه‌ها در تصویری از زحل تحت تابش نور خورشید برای دید بهتر، که در ۱۵ سپتامبر ۲۰۰۶ توسط فضاپیمای کاسینی گرفته شد.

 

اگر چه روشنایی حلقه‌ها قدر ظاهری زحل را افزایش می‌دهد، اما این حلقه‌ها از روی زمین با چشم‌های غیر مسلح قابل دیدن نیستند. در سال ۱۶۱۰ میلادی زمانی که گالیله برای اولین بار تلسکوپ را به سوی آسمان گرفت، به اولین شخصی تبدیل شد که توانست حلقه‌های زحل را مشاهده کند. هر چند که او نتوانست ماهیت حقیقی این حلقه‌ها را مشخص کند. در سال ۱۶۵۵ میلادی، کریستیان هویگنس اولین شخصی بود که حلقه‌ها را با عنوان دیسک‌های اطراف زحل معرفی نمود.

 

منبع : جدول یاب

جرم این سیاهچاله به اندازه کل کهکشان است!/ عکس

دو تلسکوپ فضایی ناسا با هم متحد شدند تا یک کهکشان دور را بررسی کنند و چیزی شگفت‌انگیز کشف کردند؛ سیاه‌چاله‌ای غول‌پیکر در داخل کهکشانی که بیش از ۱۳ میلیارد سال قدمت دارد.

تینا مزدکی_ این سیاهچاله «بسیار پرجرم» توصیف شده‌است که به عنوان قدیمی‌ترین سیاه‌چاله تأیید شده شناخته می‌شود و قدمت آن تقریباً به اندازه کل ستارگان آن کهکشان است.

این کشف که روز دوشنبه در مجله «Nature Astronomy» منتشر شد، ممکن است به حل یک معمای کیهانی در مورد سیاهچاله‌های کلان پرجرم کمک کند، سیاهچاله‌هایی که به نظر می‌رسد در کهکشان‌های کوچک در ابتدایی‌ترین دوران کیهان، اندکی پس از انفجار بزرگ، ساکن شده‌اند.

محل سکونت چنین سیاهچاله‌های هیولایی در هسته تقریباً همه کهکشان‌ها از جمله کهکشان ما، اخترفیزیکدانان را مجذوب خود کرده‌است؛ تا حدی به این دلیل که منشأ آنها نامشخص است. گزارش جدید نمی‌تواند این مشکل را به طور کامل حل کند، اما دلیل محکمی است که حداقل برای یک کهکشان، به نام UHZ۱، سیاهچاله کلان جرم به تدریج رشد نکرده است، بلکه از همان ابتدا بسیار پرجرم بوده است.

این گزارش از داده‌های رصدخانه اشعه ایکس چاندرا و تلسکوپ فضایی جیمز وب استفاده کرده‌است.

چاندرا، در مدار زمین، از زمانی که در سال ۱۹۹۹ به فضا پرتاب شد، مشغول مطالعه جهان بوده‌است. جیمزوب، جدیدترین عضو ناوگان تلسکوپ فضایی در مدار خورشیدی در فاصله یک میلیون مایلی زمین، در روز کریسمس ۲۰۲۱ پرتاب شد. به عنوان یک تلسکوپ مادون قرمز اخترشناسان را قادر می‌سازد تا به اعماق فضا و دورتر در زمان نگاه کنند و نور دورانی را بلافاصله پس از آغاز روشنایی اولین ستاره‌ها در جهان و تشکیل کهکشان‌ها جمع آوری کنند.

نور UHZ۱ نزدیک به ۱۳.۲ میلیارد سال پیش، حدود ۴۷۰ میلیون سال پس از انفجار بزرگ، ساطع شد. طبق این مقاله جدید، مشاهدات نشان می‌دهد که سیاه‌چاله عظیم در هسته‌اش تقریباً جرمی برابر با کل کهکشان دارد.

منبع: خبر آنلاین

کشف جدید پژوهشگران درباره حیات در مریخ

مریخ نورد استقامت در فوریه ۲۰۲۱ روی مریخ فرود آمد. این مریخ نورد پس از گذراندن ۲۰۸ روز مریخی و بررسی این سیاره، اکنون شواهد قانع کننده جدیدی ارائه کرده است که نشان می‌دهد، زمانی مولکول‌های آلی در دریاچه محل فرود این مریخ نورد (دهانه جیزرو) فراوان بوده است.

دانشمندان موزه تاریخ طبیعی لندن به تازگی تأیید کردند که دهانه جیزرو سیاره سرخ، مملو از مواد آلی بوده است.

به گزارش ایسنا، ماموریت کاوشگر استقامت (Perseverance) ناسا در مریخ تاکنون چندین کار شگفت‌انگیز انجام داده است. این کاوشگر سال گذشته تأیید کرد که دهانه جیزرو (Jezero Crater) در مریخ، زمانی یک دریاچه عظیم بوده است. اکنون، نتایج یک پژوهش جدید نشان می‌دهد که مولکول‌های آلی به وفور در این آب‌ها وجود داشته‌اند. طبق گزارش IFLScience یافته‌ها، شواهد قانع‌کننده‌ای ارائه می‌کنند که نشان می‌دهد حیات ممکن است زمانی در سیاره سرخ وجود داشته باشد.

 

مریخ نورد استقامت در فوریه ۲۰۲۱ روی مریخ فرود آمد. این مریخ نورد پس از گذراندن ۲۰۸ روز مریخی و بررسی این سیاره، اکنون شواهد قانع کننده جدیدی ارائه کرده است که نشان می‌دهد، زمانی مولکول‌های آلی در دریاچه محل فرود این مریخ نورد (دهانه جیزرو) فراوان بوده است.

دکتر جوزف رازل هالیس از موزه تاریخ طبیعی لندن و یکی از نویسندگان پژوهش جدید در مصاحبه‌ای با IFLScience گفت: به نظر می رسد دهانه جیزرو همان چیزی است که ما بر اساس تصویربرداری مداری به آن مشکوک بودیم. این مکان در حدود سه تا سه و نیم میلیارد سال پیش یک دریاچه بوده است و این برای ما واقعاً هیجان‌انگیز است، زیرا آب مایع در مریخ در ۳ میلیارد سال پیش و تقریبا همزمان با تکامل حیات در زمین، وجود داشته است. اکنون سوال این است، آیا آب در مریخ، حاوی بلوک‌های سازنده حیات نیز بوده است؟

 

هالیس و دکتر اوا شلر، یافته‌های خود را در مقاله جدیدی که در مجله Science منتشر شده است، ارائه کردند. آنها از داده‌های ابزار SHERLOC که روی مریخ نورد استقامت تعبیه شده است، برای تجزیه و تحلیل سنگ‌های دهانه جیزرو و تشخیص فلورسانس ترکیبات آلی خاص استفاده کردند.

پژوهشگران توضیح دادند که این ترکیبات می‌تواند منجر به تکامل حیات در مریخ شود. با این حال، آنها باید قبل از اینکه هر گونه نتیجه‌گیری قطعی را بیان کنند، نمونه‌های سنگی مشابه را با جزئیات بیشتری در اینجا روی زمین تجزیه و تحلیل کنند.

این دقیقاً همان چیزی است که اتفاق خواهد افتاد، زیرا مأموریت بازگشت نمونه مریخ ناسا و آژانس فضایی اروپا در حال توسعه فناوری مورد نیاز برای بازگشت نمونه‌ها از مریخ به زمین هستند تا دانشمندان بتوانند آنها را تجزیه و تحلیل کنند. آژانس های فضایی انتظار دارند این کار را در مقطعی در دهه ۲۰۳۰ انجام دهند.

در اکتبر سال گذشته، مطالعه‌ای تایید کرد که دهانه جیزرو دریاچه‌ای بزرگ بوده که حدود ۳.۷ میلیارد سال پیش از رودخانه‌ای کوچک تغذیه می‌شده است. اکنون، جستجو برای نمونه‌ها ادامه دارد و مریخ‌نورد استقامت و کنجکاوی به اکتشافات هیجان‌انگیز خود ادامه می‌دهند.

 

منبع: عصر ایران

قدیمی ترین سیاه چاله‌ جهان کشف شد

پروفسور روبرتو مایولینو(Roberto Maiolino)، اخترفیزیکدان دانشگاه کمبریج، که این مشاهدات را رهبری می‌کرد، می‌گوید: باعث تعجب است که این سیاه چاله بسیار عظیم است. این غیرمنتظره‌ترین چیز بود.

ستاره‌شناسان قدیمی‌ترین سیاه‌چاله‌ای را که تا به حال مشاهده شده کشف کرده‌اند که قدمت آن به بیش از ۱۳ میلیارد سال قبل و به روزهای نخست جهان برمی‌گردد.

 

به گزارش ایسنا و به نقل از گاردین، مشاهدات انجام شده توسط تلسکوپ فضایی جیمز وب(JWST)، این سیاهچاله را در قلب یک کهکشان نشان می‌دهد و از ۴۴۰ میلیون سال پس از مه‌بانگ آنجا بوده است. این سیاهچاله با جرمی حدود یک میلیون برابر خورشید، برای یک بچه سیاهچاله به طرز شگفت‌انگیزی بزرگ است و این سوال را مطرح می‌کند که چگونه این‌ قدر سریع بزرگ شده است.

 

پروفسور روبرتو مایولینو(Roberto Maiolino)، اخترفیزیکدان دانشگاه کمبریج، که این مشاهدات را رهبری می‌کرد، می‌گوید: باعث تعجب است که این سیاهچاله بسیار عظیم است. این غیرمنتظره‌ترین چیز بود.

 

مشاهدات منتشر شده در وب‌سایت پیش‌چاپ Arxiv، تصویر مستقیمی ارائه نکرده است زیرا هیچ نوری نمی‌تواند از چنگال این سیاهچاله فرار کند. اما اخترشناسان نشانه‌های آشکاری از قرص برافزایشی آن که هاله‌ای از گاز و غبار است که به سرعت در اطراف فروچاله کیهانی می‌چرخند، شناسایی کردند.

 

ستاره‌شناسان بر این باورند که اولین سیاهچاله‌ها می‌توانند به حل این معما کمک کنند که چگونه همتایان غول پیکر آنها در مرکز کهکشان‌هایی مانند کهکشان راه شیری تا میلیاردها برابر جرم خورشید رشد کرده‌اند.

 

تا همین اواخر، تصور می‌شد که آنها به سادگی در طول ۱۴ میلیارد سال، به طور پیوسته از طریق ادغام و با مصرف ستارگان و سایر اجرام رشد کرده‌اند. اما این سناریو نمی‌تواند به طور کامل نسبت‌های ابرسیاهچاله‌های پرجرم امروزی را توضیح دهد.

 

آخرین مشاهدات، کهکشانی به نام GN-z11، منشا این راز را به دوران کودکی سیاه‌چاله‌ها برمی‌گرداند و نشان می‌دهد که آنها یا بزرگ به دنیا آمده‌اند یا در اوایل کار به سرعت بزرگ شده‌اند.

 

پروفسور اندرو پونتزن(Andrew Pontzen)، کیهان شناس در دانشگاه کالج لندن، که در این تحقیق دخالتی نداشت، می‌گوید: فهمیدن اینکه سیاهچاله‌ها از کجا آمده‌اند همیشه یک معما بوده است، اما اکنون به نظر می‌رسد که این معما در حال عمیق‌تر شدن است. این نتایج، با استفاده از قدرت جیمز وب نشان می‌دهد که برخی از سیاهچاله‌ها با سرعت فوق‌العاده‌ای در جهان جوان، بسیار سریع‌تر از آنچه ما انتظار داشتیم، رشد کرده‌اند.

 

یک توضیح که به عنوان سناریوی دانه‌های سنگین شناخته می‌شود، این است که نسل اولیه سیاهچاله‌ها از فروپاشی مستقیم ابرهای عظیم گازی به جای ستارگان سوخته‌ای که در پایان عمر تحت گرانش خود به درون فرو ریخته‌اند، متولد شدند. احتمال دیگر این است که خوشه‌های فشرده ستارگان و سیاهچاله‌ها به سرعت در جهان اولیه با هم ادغام شده‌اند.

 

فرضیه سوم که بیشتر حدس و گمان است، وجود سیاهچاله‌های به اصطلاح اولیه است که در طی دوره انبساط سریع‌تر از نور جهان که کسری از ثانیه پس از مه‌بانگ رخ داد، به وجود آمده‌اند.

 

این امر باعث می‌شود که نظم فرضی بازی که در آن ابتدا کهکشان‌ها آمدند و سپس سیاه‌چاله‌ها در آن‌ها رشد کردند، تغییر کند. سیاهچاله‌های اولیه از همان ابتدا به طور موثر در بافت کیهان ایجاد شده‌اند.

 

این یافته‌ها جدیدترین موارد در مجموعه‌ای از اکتشافات خیره‌کننده توسط رصدخانه فضایی ناسا تنها دو سال پس از پرتاب آن به حساب می‌آیند. تلسکوپ جیمز وب حدود ۱۰۰ برابر بیشتر از تلسکوپ‌های قبلی مانند هابل در تشخیص نور مادون قرمز حساس است. مادون قرمز بخشی از طیف نوری است که برای مشاهده دورترین اجرام استفاده می‌شود. مایولینو اخترفیزیکدان دانشگاه کمبریج می‌گوید: این ۴۰۰ سال اکتشاف است که به طور بالقوه در بازه زمانی عملیات جیمز وب فشرده شده است.

سیاهچاله چیست؟

سیاهچاله‌ها یکی از عجیب‌ترین و شوم‌ترین اجرام جهان هستند. آنها چنان گرانش شدیدی دارند که نه ماده و نه نور نمی‌توانند از چنگال آنها فرار کنند. آستانه سیاهچاله توسط افق رویداد آنکه نقطه بدون بازگشت است، ردیابی می‌شود. هر چیزی که از این مرز عبور کند برای همیشه از بین رفته است.

 

مطالعه آنها چالش برانگیز است زیرا اساسا قابل مشاهده نیستند. هنگام نزدیک شدن به یک سیاهچاله، گرادیان گرانشی می‌تواند آنقدر شدید باشد که اجسام در فرآیندی به نام اثر اسپاگتی کش بیایند. در افق رویداد، گرانش به قدری شدید است که نور در یک حلقه کامل به دور سیاهچاله خم می‌شود، به این معنی که اگر آنجا بایستید می‌توانید پشت سر خود را نیز ببینید.

 

آنچه فراتر از افق رویداد است ناشناخته است. نظریه نسبیت عام اینشتین نشان می‌دهد که در مرکز یک سیاهچاله چگالی بی نهایت می‌شود و یک تکینگی گرانشی به وجود می‌آید.

 

این گسست در فضا-زمان «مکان» یا «زمان» نخواهد داشت و فراتر از قلمرو قوانین متعارف فیزیک خواهد بود. اما مشخص نیست که آیا چنین تکینگی‌هایی واقعا وجود دارند یا خیر.

 

سیاهچاله‌ها اندازه‌های مختلفی دارند. سیاهچاله‌های ستاره‌ای که از بقایای ستارگان پرجرم تشکیل شده‌اند، می‌توانند تا ۲۰ برابر جرم بیشتری نسبت به خورشید ما داشته باشند. سیاهچاله‌های بسیار پرجرم، مانند کمان‌ای-ای*(Sagittarius A*) در مرکز کهکشان راه شیری، می‌توانند جرمی معادل میلیون‌ها یا میلیاردها خورشید داشته باشند و نقش مهمی در تکامل کهکشانی ایفا کنند.

 

ستاره‌شناسان در دهه گذشته پیشرفت‌های چشمگیری در مشاهده سیاهچاله‌ها داشته‌اند. برای مثال اولین افق رویداد یک سیاهچاله در سال ۲۰۱۹ ثبت شد. جدیدترین مشاهدات و حتی اهداف دورتر جیمز وب، شروع به جمع‌آوری منشاء این اجرام مرموز خواهند کرد.

 

منبع: عصر ایران

در جستجوی سیاره X : آیا در منظومه شمسی سیاره پنهان شده‌ای وجود دارد؟

بحث و جدل در رابطه با وجود یا عدم وجود سیاره X اکنون سال‌ها است که ادامه دارد و در حال حاضر کم و بیش به بحث تقدم وجودی مرغ و تخم مرغ شباهت یافته است. با این حال هر ازگاه شاهد بالا گرفتن این بحث و شدت یافتن حواشی مربوط به آن هستیم. در مجموع پرسشی که در طول سال‌های اخیر همواره ذهن بسیاری از علاقه‌مندان به مباحث مهم علم نجوم را به خود مشغول ساخته این است که تا چه حد می‌توان نسبت به وجود سیاره X در منظومه شمسی امیدوار بود؟

 

پس از یافتن سیاره‌ی نپتون در میانه‌های قرن نوزدهم میلادی، بسیاری از ستاره شناسان بر این عقیده بودند که در منظومه شمسی سیاره های دیگری نیز وجود دارد. جستجو برای یافتن این سیاره‌های ناشناخته در قرن بیستم میلادی شدت بیشتری به خود گرفت تا این که عاقبت به کشف پلوتو منجر شد. هر چند که بعدها ستاره‌شناسان به این نتیجه رسیدند که این جرم آسمانی تازه کشف شده کوچک‌تر از آن است که بتواند یک سیاره لقب بگیرد. به این ترتیب پلوتو از بودن در مقام نهمین سیاره‌ی منظومه‌ی شمسی خلع گردید، اما جستجو به منظور یافتن جایگزین تازه‌ای برای آن دیگر با جدیت چندانی ادامه نیافت.

با این وجود عده‌ای همچنان معتقد بودند که در منظومه شمسی سیاره کشف نشده‌ی دیگری هم وجود دارد. شاهد مدعای بسیاری از آنان نیز جستجوهای پرسیوال لوول در ابتدای قرن بیستم میلادی بود. پژوهش‌های او نشان از آن داشت که اختلال‌هایی در مدار نپتون و اورانوس وجود دارد. اختلال‌هایی که لوول تاثیر جاذبه‌ی یک سیاره‌ی بزرگ کشف نشده را در وجود آن‌ها دخیل می‌دانست. سیاره‌ای با نام سیاره X که پس از کشف پلوتو عده‌ای انگشت اتهام را به سمت آن گرفتند. با این حال پژوهش‌های ستاره‌شناسان ثابت کرد که پلوتو به لحاظ اندازه و ماهیت توان انجام چنین کاری را ندارد.

اکنون حدود سی سال است که فرضیه‌های لوول توسط بسیاری از ستاره‌شناسان چندان جدی گرفته نمی‌شود. چرا که جستجوهای فضاپیمای وویجر ۲ این موضوع را ثابت کرد که اختلال‌های رصد شده در مدار اورانوس به دلیل بروز خطا در محاسبه‌ی جرم دقیق نپتون حاصل شده است. اما همچنان عده‌ای بر وجود سیاره X در منظومه شمسی اصرار می‌ورزند. سیاره‌ای که با نام نیبیرو نیز شناخته می‌شود و اکنون بیش از آن که بتوان آن را در دل آسمان یافت، ماهیتی نظیر پاگنده‌ی تبتی یا هیولای دریاچه‌ی لاچنس به خود گرفته  و بیش از واقعیت در دل قصه‌ها و افسانه‌ها جستجو می‌شود.

افسانه‌های مربوط به سیاره X

با رواج محبوبیت شبکه‌های مجازی در میان کاربران مختلف جهان اکنون افسانه‌هایی که در طول قرن‌های گذشته تنها در قهوه‌خانه‌ها یا در قصه‌های جن و پری پیش از وقت خواب یافت می‌شدند را به راحتی می‌توان در صفحات اینتنرنتی رنگ به رنگ مشاهده کرد. مطالب بی پایه و اساسی که در پاره‌ای موارد به نام علم به خورد مخاطب داده می‌شوند.

در همین راستا و در طول چند ماه اخیر با وقوع پی در پی حوادث طبیعی مرگباری نظیر طوفان ایرما یا زلزله‌ی مکزیک، بسیاری از عالمان فعال در شبکه‌های مجازی انگشت اتهام را به سوی سیاره X و میدان گرانش قابل توجه این سیاره گرفتند.

بر طبق فرضیه مذکور میدان گرانش این سیاره‌ی مرموز، که عده‌ای معتقدند در پشت خورشید قرار گرفته و به همین دلیل در طول این همه سال از دید انسان‌ها و تجهیزات پیشرفته‌ی رصد کردن نجومی‌شان پنهان مانده است، بر خورشید تاثیر می‌گذارد و این تاثیر موجب افزایش تابش‌های خورشیدی می‌گردد. فعل و انفعال عجیب و غریبی که در نتیجه‌ی آن شرایط جوی و اقلیمی کره‌ی زمین تغییر می‌یابد.

در این میان حتی عده‌ای هر چند سال یک بار خطر برخورد سیاره X با زمین را مطرح کرده و با انتخاب برچسب‌های عامه پسندی نظیر پایان دنیا، برای وقوع این اتفاق آن تاریخ هم تعیین می‌کنند. به عنوان نمونه می‌توان به فردی به نام دیوید مید اشاره کرد که چندی پیش مدعی شده بود که در تاریخ ۲۳ سپتامبر امسال این سیاره‌ی مرموز بالاخره از پستوی فضایی خود بیرون آمده و در برابر دیدگان مردم زمین آشکار خواهد شد. اتفاقی که مسلما در تاریخ تعیین شده رخ نداد و قراری هم به رخ دادن آن نبود.

حقایق مربوط به سیاره X

با وجود تمام این شایعات بی اساس اینترنتی، برخی از ستاره‌شناسان احتمال وجود نهمین سیاره‌ی واقعی منظومه شمسی را از پایه مردود نمی‌دانند و برای این فرضیه شانس اندکی قائل هستند. به عنوان مثال متخصص فیزیک نجومی و سیاره‌ای دانشگاه کالیفرنیا یعنی کنستانتین باتیگین معتقد است که در حال حاضر پنج گونه‌ی متفاوت و مختلف از شواهد مبتنی بر مشاهدات نجومی وجود دارد که به نوعی بر وجود نهمین سیاره‌ی منظومه شمسی دلالت می‌کنند.

جالب این جا است که او و استادش مایک براون در طول سال‌های اخیر با هدف این که فرضیه‌ی وجود سیاره X را به طور کامل مردود اعلام کنند، دست به انجام پژوهش‌های گسترده‌ای زدند. اما به جای آن که مدارک محکمی مبنی بر رد این فرضیه بیابند، دلایل جسته گریخته‌ای مبنی بر اثبات آن یافتند. به همین دلیل آن‌ها تحقیقات خود در این زمینه را ادامه دادند تا بلکه بتوانند موقعیت سیاره‌ای که روزی وجود آن را از پایه منکر بودند، در منظومه شمسی تعیین نمایند.

گرچه تلاش‌های این دو تن تاکنون به نتایج ملموس و قابل قبولی منتهی نشده است و آن‌ها حتی از طریق تلسکوپ فضایی سوبارو در هاوایی هم موفق به کشف محل اختفای سیاره نیبیرو نشدند، اما در عوض توانسته‌اند فرضیاتی را در این زمینه مطرح کنند. به عنوان مثال براون و باتیگین معتقدند که سیاره X حدود ۱۰ برابر بزرگ‌تر از زمین است و فاصله‌ی آن تا خورشید نیز به ۲۰ برابر فاصله‌ی نپتون تا خورشید می‌رسد. در واقع بر اساس یافته‌های آن‌ها هیچ نشانه‌ای مبنی بر این که سیاره X بخواهد بر زمین تاثیر بگذارد یا با آن برخورد کند وجود ندارد. چرا که این سیاره (در صورت وجود در منظومه‌ی شمسی) در نقطه‌ای بسیار دورتر از زمین قرار گرفته است و امکان برخورد با آن را ندارد.

در این میان هنوز هم بسیاری از دانشمندان علم نجوم با نظریه‌ی وجود سیاره X موافق نیستند و اعتقادی به وجود این سیاره‌ی ناشناخته ندارند. به هر حال باید دید که آیا ستاره‌شناسان بالاخره روزی موفق به کشف سیاره X می‌شوند، یا این که سیاره‌ی مرموز و ناپیدای منظومه‌ی شمسی همچنان در قالب داستان و افسانه‌ به زندگی خود ادامه خواهد داد.

 

منبع: مجله قرمز

آیا منظومه ی شمسی واقعأ یک مدل ورتکس(گردابی) است؟

 

پاسخ کوتاه خیر است. یعنی حداقل نه به آن صورتی که در ویدئوی انیمیشنی و معروفِ نشان داده می شود. اگر طرفدارِ غیرجدیِ فضا هستید، ممکن است انیمیشن ویروسیِ را تماشا کرده باشید که سفر منظومه ی شمسی در فضا و حرکت سیارات را در مسیرِ مارپیچِ «ورتکس*»(vortex) به دور خورشید نشان می دهد.

 

آیا منظومه شمسی واقعا بصورت یک ورتکس یا مدل گردابی کار می کند؟

به گزارش بیگ بنگ، در حالیکه تماشای این ویدئو بسیار جالب است و با طراحیِ با استعدادی ارائه شده، دو مشکلِ اساسی در این رابطه وجود دارد. اول اینکه: این طرح از لحاظ علمی کاملأ درست نیست و دوم اینکه: سازنده ی آن قصد دارد یک دیدگاه غیرعلمی در مورد منظومه ی شمسی و به طور کلی جهان نشان دهد. اما پاسخ طولانی را به اخترفیزیکدان رایز تیلور واگذار می کنیم، یعنی کسی که اخیرأ یک مقاله ی دقیق در مورد حرکتِ فعلی سیارات در منظومه شمسی نوشته است. رایز تیلور گفت: چیزی که در این انیمیشن به نظر می رسد حرکت منظومه ی شمسی در فضا است. اما دقتِ آن در واقع عظمتِ علمی را به تمسخر گرفته و شرم آور است زیرا نسخه ی این ویدیو واقعأ به خوبی اجرا شده و حرکت دوربین و موسیقی متن بسیار خوب و جذاب است. شخصیتِ مخالف دیگر فیل پلیت معروف به «ستاره شناس بد» است که مقاله ای تند و قانع کننده پیرامون این ویدیو نوشته است.

طرح حرکت منظومه شمسی به شکل ورتکس

تیلور  ادامه داد: تصمیم گرفتم خودم این مسئله را بررسی کنم. همانند بسیاری از مردم، در نگاه اول واقعأ تحت تأثیر این ویدیو قرار گرفتم و هیچگونه مخالفتِ خاصی با آن نداشتم. به طور واضح، چرخش و اندازه ی سیارات به جهت اندازه گیری درست نیست و به نظرم سرعتِ چرخش آنها نیز باید تغییر کرده باشد. اما پس از خواندنِ تحلیلِ فیل پلیت به نظرم رسید که اوضاع بسیار وخیم تر از آن است. پلیت می گوید: «سادهو(Sadhu) -سازنده ویدئو- نشان می دهد که خورشید رهبر سیارات است، آنها را هدایت می کند و جلوتر از همه در طول کهکشان حرکت می کند… این امر نه تنها گمراه کننده ، بلکه کاملأ غلط است. گاهی اوقات در هنگام چرخش خورشید به دور کهکشان راه شیری، سیارات واقعأ جلوتر از خورشید و گاهی اوقات پشت سر آن هستند (که به جایگاه آنها در چرخش به دور خورشید بستگی دارد).»

در واقع چرخشِ سیارات اصلیِ منظومه ی شمسی با شیبِ حدود ۶۰ درجه با دیسکِ ستارگان صورت می گیرد. همچنین، یک لحظه به این شیب باز می گردیم. اما در ابتدا، اگر خورشید واقعأ رهبر سیارات باشد، آنگاه این قضیه کاملأ مضحک خواهد بود (و این بخش اصلی استدلالِ پلیت می باشد). پلیت می گوید: «در مدلِ مارپیچی (حلزونی)، وی نشان می دهد که سیارات عمود بر حرکت خورشید به دور آن در کهکشان می چرخند. این حرکت نیز غلط است.» بدون شک ویدئوی سادهو چرخش را با شیب اشتباه نشان می دهد. حقیقت این است که اگر شیب را در نظر بگیرید، هنوز مشاهده می کنید که سیارات یک الگوی «مارپیچ» (به طور فنی یک مارپیچ) را با حرکت در طول فضا ایجاد می کنند. این ظاهر کلی حرکت منظومه شمسی در مقایسه با یک شیب ۹۰ درجه ارائه شده ویدئوی سادهو بسیار متفاوت است.

مدل واقعی حرکت خورشید و سیارات در منظومه شمسی، ارائه از رایز تیلور، اخترفیزیکدان

به نظرم این ویدیوی خاص واقعأ بی ضرر است. اصلی ترین مفهومی که بیان می کند این است که سیارات در مسیری معین فضا را طی می کنند و کاملأ درست است. چیزی که مرا متعجب می سازد این است که این فیلم به شدت در اینترنت معروف شده است. اگر اطلاع نداشتید که خورشید به دور مرکز کهکشان می چرخد – این مسئله که سیارات به دور خوردشید می چرخند نشان می دهد که آنها مسیرهای مارپیچی را طی می کنند – آنگاه نظام آموزش و پرورش به طور جدی با شکست مواجه خواهد شد. اما این نسخه ی ویدیویی با این اخطارِ نگران کننده به پایان می رسد که: « حرکت چرخشی و حرکت ورتکس(گردابی) دو چیز کاملأ متفاوت هستند.» «مارپیچ های زندگی» [تصویر برگ ها] «زندگی یک ورتکس است، نه فقط گردش.» [تصویر سرخس های در حال رشد، سپس یک گل، کهکشان راه شیری، مارپیچ دو رشته ایِ DNA و غیره]. «منظومه ی شمسی بخشی از زندگی است. وقتی در فضا حرکت می کنید به این مسئله فکر کنید.»

ویدئوی اشتباهی از حرکت منظومه شمسی در فضا که بیش از دو میلیون بار از یوتیوب بازدید شده است.

 

پلیت می گوید:«آنها با یکدیگر متفاوت هستند، نه فقط در اسامی؛ آنها در واقع حرکات فیزیکیِ متفاوت یا خواصِ متفاوتی دارند – می توانید حرکت مارپیچ را بدون فعل و انفعال ذرات در آن مشاهده کنید همانند منظومه ی شمسی، اما در یک ورتکس یا حرکت گردابی، ذرات از طریق کشش و اصطکاک با یکدیگر در فعل و انفعال هستند.» اصولأ این ادعا که منظومه ی شمسی یک ورتکس است غلط است. به نظر می رسد سادهو معنای واژه ی «ورتکس» یا گرداب را در فرهنگ لغت چک نکرده باشد. حمله ی بی رحمانه ی پلیت پر از سر و صدا و خشم است، اما همچنین بر یک چیز دلالت دارد. با مرورِ بیشترِ وب سایتِ این نویسنده، مشخص می شود که وی حقه بازی را ترویج می دهد. این ویدئو با رازِ آینه ی (انعکاسِ) فضا برابر است (ایده ای که بیان می کند همه چیز در دورتر از حدود ۱۵۰ میلیون کیلومتر فقط انعکاسی از یک آینه ی غول پیکر است)، که زیاد جالب نیست.

این ویدیو به اشتباه نشان می دهد که شیبِ اوربیتالِ ۶۰ درجه صرفأ برای سهولت نشان داده نمی شود، اگر قضیه ورتکس منظومه شمسی درست باشد – این جنون مطلق و محض است. زیرا قطعأ هیچ دلیلی ندارد که سرعت سیارات در هنگام حرکت در طول کهکشان ثابت باشد – نیروی گرانش عظیمِ خورشید، صرف نظر از چگونگیِ شیب این مدارها باعث می شود سیارات محکم در مدار قرار بگیرند و بنابراین بیشتر سیارات در تمام طول سال قابل مشاهده هستند. مدلِ هلیوسنتریک (مدلی که خورشید در مرکز قرار دارد) این مدل کاملا مسطح نیست و به طور کامل توضیح می دهد که چرا سیارات یکبار در سال تحت الشعاع خورشید قرار نمی گیرند.

اما در مدلِ ارائه شده، هر سیاره حداقل یکبار در سال پشت سر خورشید مخفی می شود. چه چیزی این مسئله را بیان می کند؟ آیا او در این انیمیشن واقعأ می گوید که این یک مشکل در مدل هلیوسنتریک است….؟ جدأ؟ «حقیقتِ مهم این است که اگر مدلِ مارپیچ درست باشد و منظومه ی شمسی مان یک گرداب در حالِ حرکت باشد، تفکرمان نسبت به این سفر تغییر خواهد کرد و به نظرم، مدلِ هلیوسنتریک همانند یک مدل بی فایده جلوه می کند: پس از یک سال حرکت سیارات، دوباره به خانه ی اول خود باز می گردند، که این اشتباه دیگر این ویدئو است.»

« در نتیجه، این ویدئو از منظومه ی شمسی به عنوان یک «ورتکس» چندان بد نیست. متأسفانه، این بی دقتی ها به دلیلِ برخی از ساده سازی های بیش از حد نمی باشد، بلکه علایمی از یک سوء تفاهم بسیار عمیق وجود دارد. احساس می کنم اگر پیام سازنده فقط این بود که منظومه ی شمسی در طول فضا حرکت می کند و سیارات مسیرهای مارپیچیِ زیبا را دنبال میکنند، آنگاه همه چیز خوب بود و هیچ آسیبی وجود نداشت. اما اگر مدلِ هلیوسنتریک در ذهن شما تداعی شود، آنگاه متوجه می شویم که همگی ما با دیدن این ویدئو گول خورده ایم.»

– رایز تیلور، اخترفیزیکدان

*ورتکس (vortex) حالت خاصی از حرکت سیال است که ریشه در چرخش المان سیال دارد. در دینامیک سیالات ورتکس یا جریان های گردابی اغلب به الگوی چرخش سیال حول یک محور عمودی مستقیم گفته می شود. ورتکس را می توان نواحی متصل سیال با تمرکز بسیار بالای ورتیسیتی نامید. برخی از نمونه های جریان های گردابی می توان به حلقه های دود، جریان گرداب در پشت قایق، باد اطراف طوفان و گرد و غبار شدید، کهکشان ها، گیاهان و … اشاره کرد.

 

منبع : بیگ بنگ

درخشش سیاره زهره در آسمان شب

سیاره زهره این هفته در هنگام غروب به مدت چند شب، قبل از فرو رفتن در افق در بالاترین حد خود در آسمان شب می‌درخشد.

به گزارش ایسنا و به نقل از اسپیس، سیاره زهره در این روزها در بهترین حالت برای تماشا قرار دارد، پس مطمئن شوید که این فرصت را از دست نمی‌دهید.

این سیاره آتشفشانی و جهنمی از غروب یکشنبه(۵ دسامبر) در بالاترین ارتفاع خود در آسمان شب ما به روشنی خواهد درخشید. زهره در این چند شب‌ آنقدر روشن است که قدر ظاهری آن ۴.۴- است و به راحتی با چشم غیرمسلح قابل رویت خواهد بود و از همه چیز در اطرافش به جز ماه، درخشنده‌تر است.

در حالی که زهره در چرخه‌های مداری گذشته به ارتفاع بالاتری رفته است، اما همچنان در غروب خورشید در شهر نیویورک تا ۲۰ درجه بالاتر از افق قابل رویت خواهد بود.

زهره امشب در حالی که به سمت خورشید می‌رود و از دید ما از نزدیکی خورشید می‌گذرد، در درخشان‌ترین حالت خود خواهد بود.

برای بهتر دیدن زهره در آسمان شب می‌توان از دوربین دوچشمی یا تلسکوپ استفاده کرد و اگر یک رصدگر حرفه‌ای هستید فرصت خوبی برای عکاسی نجومی است.

ناسا می‌گوید، بین شش تا ۱۰ دسامبر همچنین می‌توانید هلال ماه را تعقیب کنید، زیرا این هلال به نوبه خود از مجموعه‌ای از سیارات در آسمان شامل زهره، زحل و مشتری بازدید می‌کند.

اگر شما به تازگی وارد نجوم شده باشید، ماه به عنوان یک راهنما و راهیاب عالی برای شکار سیاره‌ها عمل می‌کند. دلیل نزدیک بودن همه این اجرام این است که آنها به دور صفحه منظومه شمسی ما که به عنوان "دایره البروج" شناخته می‌شود، می‌چرخند.

دایرة البروج مسیر حرکت ظاهری سالانه خورشید نسبت به زمین، بر روی کره سماوی است.

دایرة البروج دایره‌ای فرضی در آسمان است که ظاهراً(از دید ساکنان کره زمین) به نظر می‌آید که خورشید در مدت یک سال آن دایره را طی می‌کند.

این دایره در حقیقت مدار حرکت انتقالی زمین را به دور خورشید مشخص می‌کند و در واقع طرح مدار زمین بر کره آسمان است، یعنی دایره‌ای است که از تلاقی سطح مدار حرکت انتقالی زمین با کره آسمان که آن را اصطلاحاً "فلک ثوابت" نامیده‌اند، پیدا می‌شود.

ناسا پیشنهاد می‌کند که تماشای سیاره زهره را در این شب‌ها از دست ندهیم و می‌گوید: سیاره همسایه پوشیده از ابر ما طی چند روز آتی به افق نزدیک‌تر می‌شود و تا سال نوی میلادی از دید بسیاری از ما ناپدید می‌شود.

ناسا افزود: این سیاره در اواخر ماه ژانویه به عنوان یک سیاره صبحگاهی قبل از طلوع خورشید دوباره ظاهر می‌شود و تا دسامبر سال آینده دیگر در آسمان شب حاضر نخواهد شد.

همین‌طور که منتظر ظهور مجدد زهره در سال ۲۰۲۲ هستیم، می‌توانیم مأموریت‌های جدیدی را نیز دنبال کنیم که انتظار می‌رود این سیاره را در سال‌های آینده هدف قرار دهد. این سیاره همچنین در سال‌های آینده شاهد پروازهایی از دو مأموریت متمرکز بر خورشید خواهد بود که شامل کاوشگر خورشیدی "پارکر" ناسا و "مدارگرد خورشیدی" آژانس فضایی اروپا است.

 

منبع : ایسنا

جذاب‌ترین پدیده‌های نجومی در سال ۱۴۰۲

همواره یکی از جذاب‌ترین رخدادها در هر سال پدیده‌های نجومی هستند که مناظری تماشایی در آسمان برای ما رقم می‌زنند.

 

به گزارش «تابناک» به نقل از فرارو، در این مقاله برخی از مهم‌ترین پدیده‌های نجومی در سال ۱۴۰۲ را با‌هم مرور می‌کنیم.

1بار برای همیشه زانودردت رودرمان کن! (تکنولوژی آلمان) | شمارتو وارد کن

همواره یکی از جذاب‌ترین رخدادها در هر سال پدیده‌های نجومی هستند که مناظری تماشایی در آسمان برای ما رقم می‌زنند. سال ۱۴۰۲ هم از این قضیه مستثنی نیست. در زیر برخی از مهم‌ترین پدیده‌های نجومی این سال را با‌هم مرور می‌کنیم.

بارش شهابی Lyrid

بارش‌های شهابی همواره یکی از زیباترین پدیده‌های نجومی هستند. بارش شهابی Lyrid از دنباله‌دار «Thatcher» سرچشمه می‌گیرد که هر ۴۱۵ سال یک بار به دور خورشید می‌چرخد. این یکی از قدیمی‌ترین بارش‌های شهابی ثبت شده است که مشاهدات آن به سال ۶۸۷ قبل از میلاد بازمی‌گردد. بارش شهابی Lyrid از ۲۶ فروردین تا ۷ اردیبهشت‌ماه قابل مشاهده است.

این بارش در دوم اردیبهشت به اوج خود می‌رسد و درحالی‌که هلال ماه تنها ۶ درصد روشنایی خواهد داشت، شرایط برای رصد این پدیده نجومی بسیار مناسب است.

انتظار می‌رود بتوان حدود ۱۸ شهاب در هر ساعت در یک آسمان صاف و تاریک مشاهده کرد – اگرچه در برخی موارد و در حالت اوج شاید بتوان تا صد شهاب در هر ساعت نیز دید.

ناسا توصیه می‌کند برای رصد این بارش شهابی بهتر است به یک منطقه تاریک با آسمانی صاف بروید و به‌سمت شرق آسمان نگاه کنید.

هم‌نشینی زهره و بهرام

زهره و بهرام دو سیاره منظومه شمسی هستند که می‌توان در یک آسمان صاف و تاریک، آن‌ها را به‌راحتی در آسمان پیدا کرد و با یک تلسکوپ به تماشای آن‌ها نشست. منجمان با انجام محاسبات دریافته‌اند این دو سیاره در تاریخ ۱۴ تیرماه در چرخش مداری خود، در کمترین فاصله از یکدیگر قرار می‌گیرند و این بهترین زمان برای رصد آن‌هاست. سیاره بهرام یا مریخ در آسمان به رنگ سرخ آجری دیده می‌شود و پیشنهاد می‌کنیم دیدن این هم‌نشینی را از دست ندهید.

می‌توان این دو سیاره را حتی با چشم غیرمسلح در صورت فلکی «شیر» مشاهده کرد.

بارش شهابی برساوشی، از برترین پدیده‌های نجومی

بارش شهابی برساوشی یکی از مهم‌ترین پدیده‌های نجومی سال است. شهاب‌های درخشان و طویل با سرعتی حدود ۵۰ تا ۱۰۰ کیلومتر در ساعت آسمان را برای لحظاتی روشن می‌کنند.

این پدیده زمانی رخ می‌دهد که زمین در چرخش سالانه خود به دور خورشید از میان بقایای به‌جا‌مانده از دنباله‌دار «سویٔیفت-تاتل» عبور می‌کند. زمانی که زمین در این گردش از میان متراکم‌ترین ناحیه عبور می‌کند، بارش شهابی به اوج خود می‌رسد.

اوج بارش شهابی برساوشی سال گذشته مصادف با حضور ماه کامل در آسمان بود و مشاهده شهاب‌ها را دشوار می‌کرد. امسال بارش شهابی مذکور در ۲۳ تیر تا ۱۰ شهریورماه رخ می‌دهد که ۲۱ و ۲۲ مرداد‌ماه زمان اوج آن است. خوشبختانه ماه کامل در تاریخ ۱۸ مرداد در آسمان حضور دارد و بنابراین می‌توان در تاریخ‌‌های اوج، بیشترین شهاب در آسمان را رصد کرد.

اَبَرماه آبی، یکی از زیباترین پدیده‌های نجومی سال

اگر در تاریخ نهم ماه شهریور به آسمان نگاه کنید، ماه را به‌صورت کامل می‌بینید و احتمالاً متوجه خواهید شد که کمی بزرگ‌تر و درخشان‌تر از ماه‌ کاملی است که پیش از این مشاهده می‌کردید. در این تاریخ ماه در مدار بیضی‌شکل خود، در نزدیک‌ترین فاصله نسبت به زمین قرار می‌گیرد و پدیده نجومی شگفت‌انگیزی را برای ما رقم می‌زد.

امسال ماه در مدار خود چهار بار در نزدیک‌ترین فواصل نسبت به زمین قرار می‌گیرد؛ پس می‌توان گفت در این سال چهار بار شاهد ابرماه هستیم. این تاریخ‌ها عبارتند از:‌ ۱۲ تیرماه، ده مردادماه، نهم شهریور و هفتم مهرماه.

ابرماه که در تاریخ نهم شهریور در آسمان ظاهر می‌شود، اصطلاحاً با عنوان «اَبَرماه آبی» شناخته می‌شود. در نظر داشته باشید این نام‌گذاری بدین معنا نیست که ابرماه این تاریخ را به رنگ آبی خواهیم دید. این اصطلاح درحالی به کار می‌رود که به‌دلیل چرخش مداری ماه و زمین، در یک سال به‌جای ۱۲ ماه کامل، شاهد ۱۳ ماه کامل باشیم. اگر به تاریخ‌های میلادی دقت کنید، ده مرداد و نهم شهریور که در آن‌ها شاهد ابرماه هستیم، مصادف با روزهای ابتدایی و پایانی ماه میلادی آگوست هستند. بنابراین به ماه نهم شهریور ابرماه آبی می‌گویند. درحقیقت ماه آبی سومین ماه کامل در فصلی با چهار ماه کامل است - درحالی‌که انتظار داریم هر فصل تنها سه ماه کامل در آسمان داشته باشد.

این پدیده هر ۲.۵ سال یک بار رخ می‌دهد و به شما پیشنهاد می‌کنیم در تاریخ نهم شهریورماه حتماً این ابرماه آبی را تماشا کنید.

بارش شهابی جباری

یکی دیگر از پدیده‌های نجومی چشمگیر سال بارش شهابی جباری است که از تاریخ ۴ مهرماه تا اول آذرماه می‌توان آن را در آسمان مشاهده کرد.

این بارش شهابی به‌طور معمول به‌اندازه بارش شهابی برساوشی قوی نیست، اما همچنان ارزش تماشا‌کردن را دارد. اگر به یک مکان تاریک بروید، احتمالاً می‌توانید ۱۰ تا ۲۰ شهاب پرنور و زیبا را در هر ساعت مشاهده کنید.

بارش شهابی جباری در ۳۰ مهرماه به اوج خود می‌رسد و بهترین زمان برای رصد است. این بارش شهابی از دنباله‌دار «هالی» می‌آید. «ادموند هالی»، ستاره‌شناس برجسته انگلیسی، اولین کسی بود که مدار این ستاره دنباله‌دار را محاسبه کرد و بازگشت آن را در سال ۱۷۵۸ به‌طور دقیق پیش‌بینی نمود. زمانی که دنباله‌دار در این تاریخ بازگشت، شانزده سال از مرگ ادموند هالی می‌گذشت.

خوشبختانه موقعیت ماه در شب‌های اوج بارش طوری است که تداخل کم و ناچیزی را برای رصد ایجاد می‌کند. هرچند که بارش بیشتری در صورت فلکی «شکارچی» قابل مشاهده است، اما می‌توان شهاب‌ها را در هر نقطه از آسمان مشاهده کرد.

خورشیدگرفتگی حلقوی

علاوه بر این پدیده‌های نجومی جذاب، به‌غیر‌از بارش‌های شهابی، پدیده‌های دیگری نیز هستند که توجه ما را به خود جلب می‌کنند. در تاریخ ۲۲ مهرماه یک خورشید‌گرفتگی حلقوی رخ می‌دهد که متأسفانه از ایران قابل مشاهده نیست، اما ساکنین ایالات‌متحده می‌توانند به‌خوبی آن را رصد کنند.

خورشید‌گرفتگی زمانی رخ می‌دهد که ماه از بین زمین و خورشید عبور می‌کند. اما از آنجا که ماه در این تاریخ به‌طور کامل خورشید را نمی‌پوشاند، یک دایره درخشان زیبا یا یک «حلقه آتش» خواهیم داشت که به همین علت به این پدیده خورشید‌گرفتگی حلقوی می‌گویند.

این خورشید‌گرفتگی حلقوی حدود ۱۲ دقیقه طول می‌کشد که احتمالاً افراد در ایالات‌متحده بتوانند حدود ۵ دقیقه آن را مشاهده کنند.

به یاد داشته باشید که برای رصد خورشید‌گرفتگی حتماً باید از عینک‌های مخصوص استفاده کنید.

ماه‌گرفتگی جزئی

سال گذشته کشورهایی مانند ایالات‌متحده با دو ماه‌گرفتگی کامل مواجه شدند. ماه‌گرفتگی کامل زمانی رخ می‌دهد که سایه زمین تمام سطح ماه را می‌پوشاند. این درحالی است که در ماه‌گرفتگی جزئی، ماه فقط تا حدی اسیر سایه تاریک زمین می‌شود.

نوع سوم ماه‌گرفتگی که از آن با عنوان «ماه‌گرفتگی نیم‌سایه‌ای» یاد می‌شود، زمانی اتفاق می‌افتد که سایه بیرونی کم‌نورتر زمین به نام «نیم‌سایه» روی ماه انداخته می‌شود.

این ماه‌گرفتگی که در تاریخ ششم آبان‌ماه رخ می‌دهد، تنها از قسمت شرقی ایالات‌متحده قابل رؤیت است. برخلاف خورشید‌گرفتگی، برای تماشای ماه‌گرفتگی نیازی به استفاده از عینک یا تجهیزات خاص نیست.

سیاره مشتری در میان پدیده‌های نجومی سال!

همان‌طور که سیارات در مدار خود به دور خورشید می‌چرخند، گاهی پیش می‌آید که این سیارات در نزدیک‌ترین فاصله نسبت به‌هم قرار بگیرند. هنگامی که چنین اتفاقی برای زمین و یکی از سیارات منظومه شمسی رخ می‌دهد، بهترین فرصت برای رصد سیاره است.

در تاریخ ۱۲ آبان‌ماه سال ۱۴۰۲ نیز شاهد پیوند زمین و مشتری هستیم. در این تاریخ سیاره مشتری در نزدیک‌ترین فاصله خود نسبت به زمین قرار می‌گیرد.

هرچند می‌توان آن را با چشم غیر‌مسلح در آسمان شب دید، اما پیشنهاد می‌کنیم حتماً از یک تلسکوپ خوب در محیطی تاریک با آسمانی صاف استفاده کنید تا بتوانید قمرهای این سیاره را زیبا را مشاهده کنید.

حتی یک دوربین دوچشمی نیز به شما این اجازه را می‌دهد تا قمرهای این سیاره را به‌صورت نقاط روشن در اطراف آن مشاهده کنید که بسیار شگفت‌انگیز هستند.

اورانوس را تماشا کنید!

در تاریخ ۲۲ آبان‌ماه، سیاره دوست‌داشتنی اورانوس با رنگ سبز-آبی خود در نزدیک‌ترین فاصله از زمین قرار خواهد گرفت. در چنین پدیده‌های نجومی که یک سیاره در چرخش مداری خود به ما نزدیک می‌شود، خورشید نیمی از آن را روشن می‌کند.

این سیاره در تمام طول شب در آسمان قابل رصد است و می‌توان گفت این بهترین زمان برای دیدن سیاره اورانوس است. با توجه به فاصله‌ای که اورانوس از زمین دارد، آن را می‌توان مانند یک نقطه کوچک آبی-سبز در آسمان دید. برای دیدن جزئیات پیشنهاد می‌شود حتماً از یک تلسکوپ خوب استفاده کنید.

بارش شهابی جوزایی

بارش‌های شهابی بازهم ادامه دارند! بارش شهابی جوزا که در لیست جذاب‌ترین پدیده‌های نجومی سال قرار دارد، از تاریخ ۲۸ آبان‌ماه آغاز می‌شود و تا ۳ دی‌ماه ادامه دارد. این بارش را می‌توان آخرین بارش‌های شهابی سال ۱۴۰۲ دانست.

بارش شهابی جوزا به‌دلیل شهاب‌های پرسرعتی که دارد، معروف است. طبق گفته ناسا، آن‌ها می‌توانند با سرعتی در حدود ۱۲۵ هزار کیلومتر بر ساعت حرکت کنند که ۴۰ برابر سریع‌تر از سرعت یک گلوله است!

برخلاف سایر بارش‌های شهابی، این بارش از یک سیارک ناشی می‌شود تا یک دنباله‌دار یخی. دانشمندان ناسا هنوز مطمئن نیستند که این سیارک با نام «فایتون» چطور می‌تواند منجر به بارش شهابی شود، اما برخی عقیده دارند ممکن است این سیارک درحقیقت یک دنباله‌دار مرده باشد (یا دنباله‌داری که حداقل پوسته یخی خود را از دست داده است).

قطر فایتون حدوداً ۴.۸ کیلومتر است؛ پس آثار به‌جا‌مانده از آن حائز اهمیت‌ هستند. فایتون در مدار حرکتی خود بیش از هر جسم دیگری به خورشید نزدیک می‌شود و به همین دلیل به آن «پسر خدای خورشید» گفته می‌شود.

پیش‌بینی می‌شود این بارش در ۲۲ و ۲۳ آذرماه به اوج خود برسد و علاقه‌مندان بتوانند حدود ۱۲۰ شهاب در هر ساعت را مشاهده کنند. خوشبختانه در این تاریخ ماه در وضعیتی قرار ندارد که اختلالی در دید و تماشای این بارش ایجاد کند.

 

منبع: تابناک

نظر دانشمندان درباره احتمال وجود حیات در دیگر کهکشان‌ها

در این مطلب، به‌بهانه فراخوان ناسا، سعی داریم با سیارات فراخورشیدی آشنا شویم و نظر دانشمندان را درباره احتمال وجود حیات در دیگر کهکشان‌ها مرور کنیم.

چندروز پیش ناسا از علاقه‌مندان به علوم فضایی درخواست کرد که برای ردیابی سیارات خارج از منظومه شمسی (سیارات فراخورشیدی) به این سازمان کمک کنند. این فراخوان، بخشی از برنامه تماشای سیارات فراخورشیدی (Exoplanet Watch) است که حدود پنج سال پیش، پایه‌گذاری شد با این هدف که تجربه انجام یک فعالیت علمی و کشف جهان اطراف برای همه میسر شود و از طرف دیگر، ناسا در پیشبرد اهدافش دست‌تن‌ها نباشد.

علاقه‌مندان به فضا و منجم‌های آماتور که به تلسکوپ دسترسی دارند، ازطریق برنامه تماشای سیارات فراخورشیدی یاد می‌گیرند که یک سیاره فراخورشیدی درحال عبور را شناسایی کنند و کسانی که تلسکوپ ندارند، به‌کمک نرم‌افزار‌های مرتبط با این حوزه دست‌به‌کار تحلیل و مطالعه داده‌هایی خواهند شد که ازطریق مشاهدات ۱۰ ساله سیارات فراخورشیدی جمع‌آوری‌شده‌است.

مرتب‌سازی داده‌ها توسط داوطلبان، باعث صرفه‌جویی در زمان محاسبات و پردازش داده‌ها می‌شود و به دانشمندان کمک می‌کند تا قبل از مطالعه سیارات فراخورشیدی با تلسکوپ‌های بزرگ و حساسی مانند «جیمزوب»، احتمال وجود یک ستاره خاص را پیش‌بینی کنند. تا الان بیش از پنج هزار سیاره فراخورشیدی، تأیید شده‌است و دانشمندان معتقدند احتمالا صد‌ها میلیارد سیاره کشف‌نشده دیگر در جهان وجود دارد. در پرونده امروز به‌بهانه فراخوان ناسا، سعی داریم با سیارات فراخورشیدی آشنا شویم و نظر دانشمندان را درباره احتمال وجود حیات در دیگر کهکشان‌ها مرور کنیم.

در جست‌وجوی جا‌هایی قابل سکونت‌تر از زمین
چرا سازمان‌های فضایی با به‌کارگرفتن تلسکوپ‌ها و رصدخانه‌های پیشرفته و صرف میلیارد‌ها دلار هزینه، آن بالا دنبال سیارات فراخورشیدی می‌گردند؟
تا سال ۱۹۲۳، هیچ‌کس تردید نداشت که جهان هستی محدود می‌شود به کهکشان راه شیری. راه شیری، آن‌قدر بزرگ و شلوغ و مرموز بود که این تصور را تأیید کند، اما «ادوین هابل»، اخترشناس آمریکایی، پنجره تازه‌ای به شناخت هستی گشود. او ثابت کرد که «آندرومدا» خلاف باور رایج، جزئی از کهکشان راه شیری نیست بلکه کهکشانی مستقل است و میلیون‌ها سال نوری از راه شیری فاصله دارد. این خبر تازه، فضای بالای سر ما را بزرگ‌تر از چیزی کرد که تا آن موقع فرض می‌شد.

ما حالا می‌دانیم آندرومدا بزرگ‌ترین کهکشان از گروه کهکشانی محلی است که راه شیری، سه‌تکه، آندرومدا و ۳۰ کهکشان کوچک‌تر را شامل می‌شود. همچنین می‌دانیم تعداد ستارگان موجود در کهکشان آندرومدا ۱۰ به‌توان ۱۲ تخمین زده می‌شود؛ یعنی دوبرابر ستارگان تخمین‌زده‌شده برای کهکشان راه شیری. دانشمندان، قطر جهان قابل‌مشاهده را حدود ۹۳میلیارد سال نوری تخمین می‌زنند و می‌گویند که کهکشان ما یکی از صد‌ها میلیارد کهکشان موجود در کیهان است.

پی بردن به عظمت کیهان باعث شد دانشمندان درباره تنها بودن بشر در این جهان بی‌انت‌ها دچار تردید شوند و در جست‌وجوی نشانه‌های حیات، جایی بیرون از زمین کوچک ما باشند. سازمان‌های فضایی، با به‌کارگرفتن تلسکوپ‌ها و رصدخانه‌های پیشرفته و صرف میلیارد‌ها دلار هزینه، آن بالا دنبال سیارات فراخورشیدی می‌گردند تا هم دانش‌شان را از الگوی شکل‌گیری سیارات و قمر‌ها افزایش بدهند و هم ردپای حیات را خارج از جو زمین پیگیری کنند.

 

چند سیاره بالقوه قابل سکونت وجود دارد؟
خب حالا که می‌دانیم ناسا در سیارات فراخورشیدی دنبال چه می‌گردد، وقتش رسیده که بفهمیم سیاره فراخورشیدی چیست. سیارات فراخورشیدی، سیاره‌هایی هستند که بیرون از منظومه شمسی به‌دور یک ستاره، غیر از خورشید، درحال گردش‌اند. ستاره‌شناسان، فراخورشیدی‌ها را به چند گروه تقسیم می‌کنند؛ سیارات فراخورشیدی زمین‌سان، سیارات خورشیدی بزرگ‌تر از مشتری، غول‌های گازی، سیارات فراخورشیدی سنگی هم‌اندازه زمین، غول‌های سنگی، سیارات خورشیدی بزرگ‌تر از زمین، سیارات خورشیدی نپتون‌سان کوچک و سیارات فراخورشیدی کوتوله گازی. دانشمندان امیدوارند که نه‌تن‌ها امکان حیات را در آن‌ها بیابند بلکه معتقدند پیدا کردن خانه دوم انسان در سیارات فراخورشیدی هم اتفاق بعیدی نیست. محاسبات نظری نشان می‌دهد که حدود ۳۰۰میلیون سیاره بالقوه قابل سکونت در کهکشان راه شیری و چندین سیاره قابل سکونت در فاصله ۳۰سال نوری از زمین وجود دارند که همسایگان کهکشانی ما به‌شمار می‌روند بنابراین نباید دست از جست‌وجو برداشت. خب منظور از قابلیت سکونت چیست؟

آیا جایی قابل سکونت‌تر از زمین ما پیدا می‌شود؟
وقتی از قابلیت سکونت حرف می‌زنیم، منظور این است که یک سیاره سنگی در منطقه مداری راست اطراف ستاره خود قرار دارد و درجه حرارت آن به اندازه‌ای ​​است که آب مایع بدون یخ زدن یا جوشیدن در سطح آن وجود داشته‌باشد. محققان می‌گویند، تعدادی از سیاره‌های فراخورشیدی کشف‌شده، نه تنها قابل سکونت اند بلکه بالقوه قابل سکونت‌تر از زمین هستند، اما چطور؟ یکی از عواملی که سیاره را قابل سکونت‌تر می‌کند، خورشیدِ آن است. یعنی مداری به‌دور ستاره‌ای از نوع G مانند خورشید ما در آن وجود داشته‌باشد، اما خب چنین ستاره‌هایی عمر چندان بلندی ندارند؛ بین ۸ تا ۱۰ میلیارد سال که نسبت به مدت زمان تکامل حیات روی کره زمین، واقعا زیاد محسوب نمی‌شود.

پس محققان به‌دنبال ستاره‌های کوتوله از نوع K می‌گردند که از خورشید خنک‌ترند، جرم کمتری دارند و طول عمرشان تا ۷۰ میلیارد سال است. اندازه و جرم سیاره هم در قابلیت سکونتش تأثیر می‌گذارد. محققان می‌گویند اگر یک سیاره ۱۰درصد بزرگ‌تر از زمین و جرم آن یک‌ونیم برابر سیاره ما باشد، سطح بیشتری برای زندگی در آن وجود خواهدداشت، مدت بیشتری فعال می‌ماند و زمان بیشتری اتمسفر خود را نگه خواهدداشت.

این سیاره کافی است که تنها ۵ درجه گرم‌تر از زمین باشد و آب بیشتری هم داشته‌باشد تا در بیشتر قسمت‌های خود از تنوع زیستی یک جنگل بارانی برخوردار باشد. از آن‌جایی‌که سیارات کشف‌نشده بسیاری وجود دارد، به‌نظر می‌رسد صرف زمان و هزینه فراوان به امید یافتن حیات در آن‌ها ارزشش را داشته‌باشد. دست‌کم ناسا و سازمان‌های فضایی دیگر که این‌طور فکر می‌کنند.

چندوچون شکار فراخورشیدی‌ها
دانشمندان از چه روش‌هایی برای ردیابی سیارات فراخورشیدی استفاده می‌کنند؟
حالا وقتش رسیده که بفهمیم سیاره‌های فراخورشیدی چطور ردیابی می‌شوند. برای فهمیدن رایج‌ترین روش کشف آن‌ها، خورشیدگرفتگی، بهترین مثال است. وقتی ماه، مستقیم از جلوی خورشید می‌گذرد و جلوی نورِ رسیده از آن به ما را می‌گیرد، خورشیدگرفتگی رخ می‌دهد. حالا اگر بخواهیم این پدیده را به‌طور کلی تعریف کنیم، چه می‌گوییم؟ وقتی سیاره‌ای بین یک ناظر و ستاره‌ای که به‌دور آن می‌چرخد، قرار بگیرد، جلوی قسمتی از نورِ رسیده از ستاره را می‌گیرد و روشنایی آن کاهش پیدا می‌کند. این تغییر کوچک در نورِ رسیده از ستاره، نشانه‌ای است از حضور یک سیاره (در این‌جا منظور سیاره فراخورشیدی است) در اطراف آن. اگر این کاهش نور در بازه‌های زمانی ثابت رخ بدهد و مدت مشخصی طول بکشد، دانشمندان با احتمال بیشتری نتیجه می‌گیرند که یک سیاره درحال گردش به‌دور ستاره است. این رایج‌ترین راه ردیابی سیارات فراخورشیدی است که روش «گذر» نامیده می‌شود و بیشتر سیارات فراخورشیدی به این طریق کشف شده‌اند، اما در بسیاری از منظومه‌های سیاره‌ای، تغییر دایمی تعاملات بین سیاره‌ها کار تشخیص سیارات به این روش را غیرممکن می‌کند. به‌علاوه روش گذر، فرایندی زمان‌بر است و ماهیت دوره‌ای آن، پیدا کردن نشانه‌هایی حاکی از وجود سیارات کوچک در حجم عظیم داده‌های موجود را خیلی دشوار می‌کند. اما این چالشی نیست که دانشمندان ازپس آن برنیایند.
هوش مصنوعی به‌کمک می‌آید
استفاده از سیستم‌های تشخیص‌گر مبتنی‌بر هوش مصنوعی، روش جدیدی است که به منجمان کمک می‌کند در مدت کوتاه‌تر و با صرف هزینه کمتری، سیارات فراخورشیدی را شکار کنند. دانشمندان به سیستم‌های هوش مصنوعی آموزش می‌دهند که با درنظر گرفتن پارامترها، تعاملات بین سیاره‌ها را پیش‌بینی کنند، یعنی دیگر قرار نیست این تعاملات درطول زمان رصد شوند. یکی از پروژه‌هایی که از این فناوری در رصد سیارات فراخورشیدی استفاده می‌کند، می‌گوید، هوش مصنوعی به‌کاررفته در پروژه، درواقع نوعی شبکه عصبی است که تعیین می‌کند هرکدام از پیکسل‌های موجود در تصویر چه چیزی را نشان می‌دهند و آیا در هر یک از واحد‌های اندازه‌گیری‌شده از درخشش ستاره، گرفتگی ناشی از یک سیاره مشاهده می‌شود یا خیر. تا حالا به این روش دو سیاره فراخورشیدی که در روش‌های قبلی دیده نشدند، کشف شده‌اند.

محققان می‌گویند که روش مذکور، روی زمین هم کاربرد دارد و از الگوریتم آن می‌توان در خودرو‌های خودران برای تشخیص جاده، پیاده‌رو، علایم راهنمایی‌ورانندگی و عابران پیاده استفاده کرد.

جیمزوب از راه می‌رسد
وقتی تلسکوپ «جیمزوب» پرتاب شد، دانش سیارات خورشیدی یک گام بلند به جلو برداشت. این تلسکوپ، تنها سیارات فراخورشیدی را رصد نمی‌کند بلکه این امکان را برای دانشمندان فراهم می‌کند که ترکیبات موجود در آن‌ها و حتی میزان‌شان را هم تخمین بزنند.

جیمزوب با بررسی دقیق سیارات فراخورشیدی و مشخص کردن مواد شیمیایی موجود در اتمسفرشان، به ترسیم تاریخچه و تکامل آن‌ها کمک می‌کند؛ همچنین برای شناسایی شرایط اقلیمی فعلی سیارات فراخورشیدی و یافتن نشانه‌های فعالیت زیستی حیات بیگانه، به توان رصدی قدرتمندی مجهز است. خب این قابلیت‌ها درحد تئوری نیست.

جیمزوب بعد از انتشار نخستین مشاهدات طیف سیاره فراخورشیدی‌اش، از وجود فراوان و آشکار دی‌اکسیدکربن در اتمسفر یک سیاره فراخورشیدی خبر داد. تغییر در ترکیب اتمسفر و افزایش اکسیژن که جیمزوب امکان رصدش را به ما می‌دهد، از وجود حیات خبر خواهدداد.

سیاره‌های امیدبخش
سیارات فراخورشیدی کشف‌شده چه خصوصیاتی دارند؟
پیشتر گفتیم که تا امروز بیش از پنج هزار سیاره فراخورشیدی تأیید شده‌اند که در چند دسته کلی تقسیم‌بندی می‌شوند، اما برای بهتر شناختن آن‌ها می‌توانیم نگاه دقیق‌تری به بعضی‌های‌شان بیندازیم، دست‌کم به سیاراتی که دانشمندان امید بیشتری دارند تا وجود حیات در آن‌ها تأیید شود.
TOI-۱۴۵۲ b
این سیاره در یک منظومه دوتایی در فاصله ۱۰۰سال نوری از زمین، قرار گرفته و درصورت تأیید شدن می‌تواند یک هدف جدید برای جست‌وجوی حیات بیگانه در کیهان باشد. TOI-۱۴۵۲ b ازنظر اندازه و جرم کمی بزرگ‌تر از زمین است و در منطقه قابل سکونت قرار دارد؛ یعنی در منطقه طلایی منظومه ستاره میزبان خود واقع شده و روی سطح آن ممکن است آب مایع وجود داشته‌باشد. این سیاره فراخورشیدی احتمالا مانند زمین، سنگی است، اما بسیار مرطوب‌تر.
WASP-۱۸۹b
این سیاره در فاصله ۳۲۲ سال نوری از زمین، حدود ۲۰ برابر از میزان فاصله ما تا خورشید، به ستاره مرکزی یا خورشید خودش نزدیک است و با این‌حساب سیاره‌ای درحال جوش به‌شمار می‌رود. اما درعوض جوی چندلایه مثل زمین دارد. سیارات فراخورشیدی تا حالا کشف‌شده تنها یک لایه جو دارند و جو چند لایه وسپ، حاوی گاز‌هایی است که مقداری از نور ستاره اصلی را جذب می‌کند؛ درست مثل فعالیت لایه‌های جو زمین در برابر تابش‌های نور خورشید.
LP ۸۹۰-۹b
دانشمندان می‌گویند یک ستاره کوتوله سرخ که تنها ۱۰۵سال نوری از ما فاصله دارد، ممکن است میزبان حداقل یک جهان قابل سکونت باشد. دانشمندان در مداری نزدیک به‌دور این ستاره سرد و کم‌نور، دو سیاره فراخورشیدی صخره‌ای را پیدا کرده‌اند که یکی از آن‌ها یعنی LP ۸۹۰-۹b در چنان فاصله‌ای از خورشید خود قرار دارد که به‌راحتی می‌تواند حیات را در خود شکل دهد.
Kepler-۴۵۲b
ناسا این سیاره را که ۶۰ درصد بزرگ‌تر از زمین ماست، پسرعموی بزرگ زمین نامیده‌است. فاصله مداری Kepler-۴۵۲b با ستاره‌اش تقریبا مشابه فاصله زمین تا خورشید است؛ یعنی فاصله قابل‌سکونت که احتمال وجود آب به‌عنوان مایع حیات در آن زیاد است. این سیاره در خانواده سیاره‌های فراخورشیدی نزدیک به زمین قرار گرفته و تا زمانی که سیاره‌ای دقیقا شبیه به زمین پیدا شود، از نزدیک‌ترین گزینه‌ها به زمین شماره ۲ محسوب می‌شود.

 

منبع :باشگاه خبرنگاران جوان

آدم‌خواری در نزدیک‌ترین کهکشان به راه شیری | آندرومدا کوچکترها را بلعیده است؟

مطالعات تازه نشان می‌دهد که کهکشان همسایه ما درگیر آدم‌خواری کهکشانی یا همان کهکشان‌خواری است.

به گزارش همشهری آنلاین و به نقل از سایت ساینس آلرت، شواهد زیادی نشان می‌دهند که کهکشان‌ها با بلعیدن یکدیگر در حال بزرگ‌تر شدن هستند.

تلسکوپ‌هایی مانند هابل ده‌ها کهکشان در حال تعامل، از جمله کهکشان‌های معروفی مانند Arp ۲۴۸ را به تصویر کشیده‌اند. کهکشان آندرومدا نزدیک‌ترین کهکشان بزرگ به کهکشان راه شیری است و یک مطالعه جدید نشان می‌دهد که همسایه ما کهکشان‌های دیگر را در دو دوره مجزا در خود ادغام کرده است.

خوشه‌های ستاره‌ای کروی در کهکشان آندرومدا‏ در مرکز این تحقیق قرار دارند. آن‌ها انجمن‌های قدیمی ستاره‌ای هستند که متالیتی کمتری دارند. حداقل ۱۵۰ تا از آن‌ها و حتی بیشتر در کهکشان راه شیری وجود دارد. این انجمن‌های ستاره‌ای در تکامل کهکشانی نقش دارند، اما نقش آن‌ها به وضوح درک نشده است. خوشه‌های ستاره‌ای کروی، بیشتر در هاله کهکشان‌ها وجود دارند، در حالی که خوشه‌های باز، بیشتر در قرص‌های کهکشانی دیده می‌شوند.

محققان در جدیدترین پژوهش‏، جمعیتی از خوشه‌های ستاره‌ای کروی را در هاله داخلی آندرومدا شناسایی کردند که همگی دارای متالیتی یکسان هستند. متالیتی به ترکیب عنصری ستارگان، با عناصری سنگین‌تر از هیدروژن و هلیوم اشاره دارد که در نجوم عنوان فلزات به آن‌ها اطلاق می‌شود. 

کروی‌ها متالیتی کمتری نسبت به اکثر ستارگان یک منطقه دارند و این به این معنی است که از جای دیگر آمده‌اند و به خود آندرومدا تعلق ندارند. نتیجه دیگر این است که آن‌ها‏، نسبت به ستاره‌های دیگر به متالیتی بالا در اطرافشان، پیرتر هستند، چرا که در آغاز جهان‏ عناصر سنگین‌تر نسبت به اکنون کمتر بودند. 

محققان این مجموعه از کروی‌ها را ساختار دولایس نامگذاری کردند که در زبان ولزی به معنای جریان سیاه است. ساختار دولایس احتمالا گروهی از ۱۰ تا ۲۰ کروی است که با جهت چرخش آندرومدا همسو نیستند، اما آنها تنها گروهی از کروی‌ها به حساب نمی‌آیند که این خاصیت را ندارند.

ساختار دولایس شواهدی از تغذیه آندرومدا از گروهی از کروی‌ها در ۵ میلیارد سال گذشته است. گروه دیگر، زیرجمعیتی از کروی‌ها هستند که شاهدی از یک رویداد تغذیه دوم بین ۸ تا ۱۰ میلیارد سال پیش است.

به گفته پژوهشگران، خوشه‌های کروی دارای متالیتی کمتر و همچنین از نظر سینماتیکی و حرکتی از دیگر خوشه‌های همان منطقه متمایز هستند. کهکشان آندرومدا یک طرفه می‌چرخد و ساختار دولایس به طور متفاوتی حرکت می‌کند.

برای پژوهشگران، ساختار دولایس مانند باقی‌مانده یک وعده غذایی نامرتب بوده که این ساختار شامل خوشه‌های ستاره‌ای پرتحرک است. این شاهد دیگری است مبنی بر اینکه کهکشان‌های عظیم با هم ادغام می‌شوند تا نمایش‌های غول‌پیکری را در سراسر کیهان ایجاد کنند و کهکشان‌های بزرگ‌تر، کروی‌های کوچک‌تر را در نوعی آدم‌خواری کهکشانی یا کهکشان‌خواری مصرف می‌کنند.

به گفته محققان، سوال بعدی این است که واقعا چه چیزی مصرف شده است؟ چرا که به نظر می‌رسد مجموعه‌ای از چیزها است که به آرامی از هم جدا می‌شوند. در چند دهه گذشته روشن شد که کهکشان‌ها با خوردن سیستم‌های کوچکتر، رشد می‌کنند و بزرگتر می‌شوند، به طوری که کهکشان‌های کوچک سقوط می‌کنند و بلعیده می‌شوند؛ این یک‌ آدم‌خواری کهکشانی است. 

هنگامی که این رویدادهای تغذیه‌ای رخ داد، ماده در کیهان به شدت متمرکز بود. ده میلیارد سال پیش، احتمالا تعداد بیشتری از این رویدادها در سراسر جهان وجودد اشته است. این یکی از دلایلی است که اخترشناسان تمایل به استفاده از تلسکوپ‌های قوی‌تری مانند جیمز وب دارند. این تلسکوپ‌ها می‌توانند نور کهکشان‌های باستانی را ببینند و از امروز به گذشته نگاه کنند.

ما می‌دانیم که کیهان در زمان تولدش در بیگ‌بنگ بی‌شکل بوده و امروز پر از کهکشان است. آیا آن کهکشان‌ها به طور کامل شکل گرفته‌اند یا در جریان رشد دارای شکل شده‌اند؟ 

ستاره‌شناسان دوست دارند تاریخ کهکشان راه شیری خودمان را بدانند، اما از آن‌جا که در آن قرار داریم، انجام این کار از طریق مشاهدات دشوار است. اما آندرومدا، به عنوان نزدیکترین کهکشان به راه شیری، فرصتی برای مطالعه کهکشان‌ها از منظر بیرونی در اختیار ما می‌گذارد و پژوهشگران از این مزیت استفاده می‌کنند. 

برخی از آنچه که ستاره شناسان در مورد ادغام کهکشان‌ها از آندرومدا به عنوان یک کهکشان مارپیچی شبیه کهکشان راه شیری می‌آموزند، می‌تواند درباره کهکشان ما هم صدق کند.

 

منبع: همشهری آنلاین